Arjo had besloten dat we deze dag gingen lanterfanten. Zolang ik een boek, een kop thee en een bedje in de zon heb vind ik dat prima, dus dat deden we. Een uutje. Of twee. Toen besloten we toch maar weer de stad in te wandelen. We passeerden een paleis, maar, zo zei een oudere mijnheer in een djellaba, daar was niets te doen, in de Joodse wijk moesten we zijn, daar was het nu feest. We moesten hem maar volgen. Nu hadden we de avond ervoor meegemaakt dat we op weg waren naar een restaurant en er een kind met ons mee liep (hoewel we precies wisten hoe we moesten lopen) en voor de zin ‘het is aan het einde van de straat’ (wat we ook konden zien vanwege a, de wegwijzer en b, het licht) geld wilde hebben en beledigd was toen Arjo hem een muntje van een dirham gaf. Maar in deze mijnheer hadden we meer vertrouwen.
De Joodse wijk konden we herkennen aan de houten balkonnetjes, zei hij, in de rest van de stad waren die van steen. En in Marrakesh leven alle geloven vreedzaam samen wist hij ook te vertellen. Hij leverde ons af bij een epicerie (vast van een neefje) tegenover het huis van de rabbi. We kregen uitgebreide uitleg over wat alles was en toen Arjo naar geurige balletjes wees en vroeg wat dat waren zei de verkoper ‘mottenballen’ (in het Nederlands inderdaad). Geen kwaaltje of hij had er een berber-medicijn tegen (Arjo: ‘so, berber means ‘better”) en hij had ook parfumblokjes in alle geuren dus daar hebben we er ook een aantal van meegenomen. Ik kreeg een steen met inkervingen, bedoeld om eelt mee van je voeten te halen, cadeau en Arjo een zakje met speciale thee voor mannen (‘When you come back you’ll have 5 children’). Bij het inpakken van onze koffer een paar dagen later vroeg Arjo ‘wat zullen we doen met die thee?’
‘Hoezo?’
‘Ik wil helemaal geen vijf kinderen!’
Voor wie dat wel wil: wij hebben thee voor je. Special price, no problem.

Daarna hebben we de synagoge Slat Lazama bezocht waar een fototentoonstelling van de geschiedenis van de Joden in Marrakesh te zien was. Aansluitend gingen we naar het Bahia paleis want dat was om de hoek. Voordat we naar binnen gingen hebben we nog even mandarijntjes (die van de dag ervoor inderdaad) zitten eten in de tuin want we begonnen wel een beetje trek te krijgen.
Het Bahia paleis is een paradijs voor iedereen die van mooie tegeltableau’s, kleuren en Oosterse vormen houdt (en wie houdt daar nou niet van?).

Toen was het tijd voor een lunch bij het Henna Art Café waar we weer heerlijk hebben gegeten en ik met de eigenaresse heb besproken of ik over twee dagen een vogel op mijn hand kon laten zetten. We hebben even zitten Googelen en mooie voorbeelden gezien, dus dat was absoluut mogelijk. Toen snel terug naar het riad want we hadden een boeking in de hamam twee straten verderop.
Toen we blinkend schoon, glimmend van de olie en soepel gekneed weer terug waren heb ik snel mijn haar even gewassen en me omgekleed en toen was het tijd om te eten aan het plein Djemaa el Fna want daar hadden we afgesproken met een collega van Arjo en diens reisgenote.
Volgens menig reisgidsje móet je dit doen, maar als je het mij vraagt kun je dit overslaan. Als je geen vlees eet heb je weinig opties dus ik had (weer) gefrituurde vis, die best aardig was, maar je zit regelmatig in de walm van de grill en dat vind ik niet echt heel sfeervol. Het was wél heel leuk om hun ervaringen te horen, zij hadden al een aantal steden in Marokko aangedaan en die middag maison Photographie bezocht wat ook een aanrader was (stond al op ons lijstje, maar dit was een goede ‘reminder’)
Na het eten gingen we nog even iets drinken bij het toeristische restaurant waar wij de eerste avond hadden gegeten. Daar hadden ze lekkere thee (voor mij) en cocktails (voor Arjo en de jongelui ;)). Alleen jammer dat aan het tafeltje naast ons twee Duitse toeristes een recordpoging sigaretten wegpaffen deden. Dus ik had mijn rookwalmen wel weer gehad voor de rest van de vakantie.

Meer over ons hamam-avontuur lees je binnenkort.
Hier alvast een ander stukje voor wie meer wil lezen

Zoals afgesproken met onze taxichauffeur Mo gingen we op donderdag 6 oktober naar de ‘Atlas Mountains’. Onderweg reden we langs de grote resorts aan de rand van de stad en zagen we ook de héle grote Carrefour (Franse supermarkt) waar we op de terugweg even gestopt zijn want in de stad is geen deugdelijke chocoladereep te krijgen en dat heb ik toch wel nodig naast mijn thermosfles heet water (die ik elke middag in het riad krijg) en mijn meegebrachte zakjes kruidenthee.
We reden door kleine bergdorpjes en langs groepjes herkauwende kamelen. Bij één groepje stopten we want Arjo wilde er wel even op eentje zitten. Ik wilde er vooral heel graag één aaien. Ik kan vertellen, het is zachter dan een schapenvachtje. Het is nog het beste te omschrijven als heel warm schuim.
We vervolgden onze weg, onder het genot van een cd met heel veel Céline Dion en wat raï-muziek, en stopten bij een vrouwencooperatie die arganolie maakten. We mochten kijken bij het malen van de argannoten, daarna mochten we plaatsnemen in een soort Berbertent waar we olie mochten proeven en de huidolie (verkrijgbaar in verschillende geuren) proberen. De olie is rijk aan vitamine E en uit ervaring weet ik dat ie heel goed werkt tegen littekens en volgens onze gids was het ook nog eens verstevigend voor de huid dus we lieten ons gewillig naar de winkel tronen. ‘There is the argan oil with the gardenia, withe the jasmine, with the fleur d’orange and with the musk. Musk is for the men.’ Dat laatste herhaalde ze nog een paar keer dus dat hebben we in de dagen erna ook nog een paar keer tegen elkaar gezegd. We moeten natuurlijk niet hebben dat Arjo zich ineens in gaat smeren met jasmijngeur, de gevolgen zouden niet te overzien zijn. Arjo kon trouwens in het Atlasgebergte gewoon met zijn creditcard betalen, dat vond ik wel een foto waard (zie galerij).

Vervolgens zijn we gestopt bij een berbermarkt die één keer per week plaatsvindt en er van een afstandje uitziet als een paar geparkeerde auto’s. Onze taxichauffeur onderhandelde namens mij daar even over een zak mandarijntjes: 7 dirham (6 cent). Hij moest lachen om mijn blije gezicht toen ik met mijn mandarijntjes weer richting taxi ging. Tja, chocola, thee en vers fruit zijn nu eenmaal héél belangrijk voor mij.
Hierna werden we afgeleverd bij een restaurant met terras aan een rivier (je kon ook een tafeltje ín de rivier kiezen) waar we konden kiezen uit drie soorten tajine. Nou…doe die maar dan.
Daarna gingen we weer terug naar de stad met een tussenstop bij de winkel van de man van de zus van de vrouw van de taxichauffeur, of daar een roer van (als ik het goed onthouden heb), daar konden we even plassen, naar tapijten kijken en een kettinkje met handje van Fatima aanschaffen.
’s Avonds zijn we gaan eten bij Pepe Nero. Niet alleen het eten was erg goed door de aankleding hadden we het idee dat we in het paleis aan het dineren waren.

Morgen een lantefanterdagje waar niet veel van terecht kwam

Als je trouwt op schoenen die volgens de maaksters van je jurk Yves Saint Laurent-blauw zijn dan móet je natuurlijk naar de jardin Majorelle. Deze botanische tuin is in 1924 ontworpen door Jacques Majorelle die er planten van alle 5 de continenten plantte en in het hart een museum voor Berberkunst en -cultuur vestigde. Vanaf 1980 waren Yves Saint Laurent en Pierre Bergé eigenaar van de tuin en na zijn dood is de as van de modeontwerper uitgestrooid in de rozentuin van Jardin Majorelle.
Omdat de tuin buiten de medina (ommuurde oude binnenstad) ligt besloten we een taxi te nemen. De chauffeur knoopte gelijk een praatje met ons aan en wist nog véél meer bezienswaardigheden waar hij ons naartoe kon brengen. Als we na de tuin ook nog de bergen in wilde trekken kon hij daar wel een mooi prijsje van maken voor ons.
Maar eenmaal bij de tuin aangekomen kwam Arjo tot de ontdekking dat hij zijn portemonnee vergeten had. Oeps. Volgens de chauffeur was dat allemaal ‘no problem, no problem’ nee, ik hoefde niet te betalen, als we nou morgen mee gingen naar de Atlas dan gold ook nog de ‘special price’ en hoefden we nu niets af te rekenen. Hij zou gewoon de volgende dag om 10.00 uur op dezelfde plek op het plein wachten.

Vonden wij een prima deal. De tuin, hoewel druk bezocht door toeristen, was een oase van rust. Sowieso is de cité nouvelle (het nieuwe, hippe deel van de stad) veel rustiger dan de medina en de straten zijn veel breder. Na twee rondjes door de tuin besloten we vis te gaan eten bij Samak al-Bahriya; fish ’n chips op z’n Marokkaans wat vooral wil zeggen dat je er dipsausjes op basis van groente en een schaal met olijven bij krijgt. Wat ik dan weer niet zo modern vond is dat ze een hurktoilet hadden. Gelukkig had ik een rok aan. Ik vraag me echt af hoe dat goed kan gaan als je een broek draagt…
Toen we weer terug waren in het hotel hebben we in bikini (ik) en zwembroek (Arjo) aan het zwembad zitten lezen totdat er dikke druppels begonnen te vallen. Het koelde een héél klein beetje af door de stortbui maar was nog steeds rond de 30 graden.
Gelukkig was het droog tegen de tijd dat we eruit gingen om ergens te dineren. Dat deden we bij Earth café waar alle maaltijden vegetarisch en sommige zelfs veganistisch zijn.

Morgen alles over onze tocht door de bergen (in een taxi).

Ondanks dat we om 6 uur in de ochtend werden opgeschrikt door de oproep tot gebed (die misschien wel iets langer was dan anders omdat het Islamitisch nieuwjaar was) werden we wakker ‘in paradise’ en hoorden we, op een iets christelijker tijdstip, de vogeltjes fluiten die we later tussen de ontbijttafels zagen rondhuppen.
Eenmaal ons rustige steegje uit gelopen viel de drukte alleszins mee: het bleek dat een uurtje of 8 ’s avonds (de tijd waarop we de dag ervoor waren aangekomen) zo’n beetje de drukste tijd van de dag is. Ook op het plein was het relatief rustig. De sinaasasppelsapstalletjes (drie keer woordwaarde) stonden er, en er liepen wat mannen met aapjes aan een ketting (waarvan we erg ons best deden het níet te zien) en verder wat waterschenkers in traditionele kledij, maar wij zetten voort naar de moskee.

De Koutoubia-moskee stamt uit de 12e eeuw en de naam betekent ‘boekverkopers’, vroeger verzamelden de boekverkopers zich rondom het plein van het gebedshuis. Als niet-moslim mochten we de moskee niet in, maar er kwam wel een vriendelijke mijnheer een praatje met ons maken en het één en ander vertellen over de moskee en de fundamenten van de oude moskee die ernaast te zien zijn. Daarna hebben we een poosje in de schaduw van een boom in de bijbehorende tuin gezeten want het was zo’n 35 graden.
Toen gingen we dapper voort naar het Centre Artisan waar verschillende ambachtslieden een winkeltje hebben met ‘fixed prices’ zodat je niet hoeft te onderhandelen. Ik heb een paar turquoise slippers gekocht en mijn oog viel op een mooie tas, maar ja, het was de eerste die ik zag en we hadden nog 10 dagen, nog maar even onthouden dus. Na een flesje water en wat fruitsap te hebben gedronken gingen we door de souk naar het Henna Art Café, volgens de gids dé plek om een henna tatoeage te laten zetten omdat ze daar gegarandeerd met natuurlijke henna werken en niet met de zogenaamde ‘black henna’ waar inkt en/of chemicaliën in zitten. Maar nu kwamen we alleen om te eten en dat kun je er ook uitstekend, ook veel vegetarische opties.
Op weg terug naar het riad heeft Arjo zich laten scheren door een aardige mijnheer die het goed vond als ik foto’s maakte van mijn ingezeepte echtgenoot.
Avondeten hebben we simpel gehouden in een café aan het plein dat we tijdens de maaltijd vol zagen lopen vanaf het hoge terras waarop we zaten. Toetjes zijn we gaan halen bij een gerenommeerde patisserie en hebben we lekker op bed opgegeten.

Beslama, tot morgen

P.S. Wil je iets lezen over het eten in Marrakesh, dan kan dat hier

Lieve, lieve mensen, we zijn weer terug en hebben een hele mooie en fijne vakantie gehad. De komende tijd zal ik hier wat foto’s en verhaaltjes delen, niet alles tegelijkertijd want dat is voor jullie en voor mij wat veel van het goede…

We kwamen op maandagavond 3 oktober aan op het vliegveld van Marrakech. Bij het van boord gaan hoorde ik het Marrokaans-Nederlandse meisje dat achter me zat bij de vlucht zeggen ‘Óh, lekker warm!’ En dat was het, de zon was onder maar de temperatuur was nog steeds hoor. Een taxi reed ons naar de hoek van Djemaa el Fna, het centrale plein van de stad waar het op dat moment stervensdruk was. Een kruier nam de bagage over en loodste ons door de straatje van de souk waar het ook stikte van de mensen. Voor het eerst in mijn leven kon ik zeggen dat ik een beetje een cultuurshock had. De tocht leek eindeloos te duren maar uiteindelijk ging hij een rustig steegje in waar hij stopte voor een mooie blauwgrijze deur: Riad les Hibiscus.
Arjo probeerde de kruier uit te leggen dat de 2 euro die hij ‘m had gegeven toch echt veel meer waard was dan de 5 dirham die hij had gevraagd, maar hij bleef vertwijfeld naar de munt kijken en zeggen dat het toch echt 5 moest zijn (5 dirham is ongeveer 50 Eurocent). We hebben het de nachtportier maar laten oplossen die intussen voor ons had opengedaan. 
Het riad is nog mooier dan op de foto’s die we op het internet hadden gevonden en gezellig klein. Het heeft drie verdiepingen (waarvan de bovenste alleen dakterras is) rondom een onoverdekte binnenplaats.
Nadat we de koffers in onze kamer hadden gezet zijn we gaan eten bij een restaurant vlakbij waar we onze eerste tajine van de vakantie bestelden. Die was appetijtelijker dan de buikdanseressen die na een uurtje ten tonele verschenen. Restaurant le Marrakchi was een beetje toeristisch maar het eten was prima.

Nogmaals hartelijk dank voor jullie bijdragen, wij vinden zelf dat het bijzonder goed is terechtgekomen. 🙂 Shukran!